Πολλές φορές αναρωτιόμαστε γιατί δε μπορούμε να ελέγξουμε το βάρος μας… Όλοι μας έχουμε συναντήσει ανθρώπους που τρώνε αρκετά πολύ και παρόλα αυτά δεν παίρνουν βάρος…

Τελικά τι είναι αυτό που παχαίνει; Γιατί κάποιοι είναι πιο αδύνατοι από κάποιους άλλους;

Είναι θέμα μεταβολισμού; Είναι θέμα σωματότυπου;

Πάμε να δούμε μερικές αιτίες…

1. Είναι θέμα ψυχολογίας…
Οι αδύνατοι άνθρωποι είναι πολύ πιθανό όντως να καταναλώνουν μερικές φορές τρόφιμα που πιστεύουμε ότι παχαίνουν. Έχει τύχει σε όλους μας να βγούμε για φαγητό με παρέα και να δούμε αδύνατους να τρώνε πολύ περισσότερο από άτομα που βρίσκονται στο ίδιο τραπέζι με παραπανίσια κιλά. Οι μεν αδύνατοι συνδετημόνες μας ίσως να έφαγαν όντως παραπάνω, όμως την άλλη μέρα συνήθως τείνουν να καταναλώνουν λιγότερο, με στόχο να αντισταθμίσουν τις παραπάνω θερμίδες που κατανάλωσαν. Οι παχύσαρκοι από την άλλη πλευρά, ιδίως αν τους απασχολεί το βάρος τους, νοιώθουν τύψεις μετά το τραπέζι, επειδή όμως θεωρούν ότι έχουν κάνει κάτι “κακό”, έχουν τελείως διαφορετική αντιμετώπιση τις επόμενες μέρες. Θεωρώντας λοιπόν ότι έχουν παραστρατήσει, καταναλώνουν λιγότερα και πιο “σωστά” τρόφιμα.
2. Το λίγο φαγητό…
Εδώ είναι το παράδοξο. Όντως το πολύ λίγο φαγητό παχαίνει. Πώς όμως; Όταν δεν υπάρχουν πολλά και συχνά γεύματα είναι πιθανή η μείωση του βασικού μεταβολισμού. Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι “έξυπνος”, θεωρεί λοιπόν ότι δεν θα πάρει τα απαραίτητα και κρατάει αποθέματα λίπους, όταν δεν τρώμε συχνά. Όταν λέμε συχνά εννοούμε ανά 2,5 με 3 ώρες. Ο οργανισμός μας το κάνει αυτό καθότι θέλει να διασφαλίσει το ότι θα έχει επαρκή ποσότητα ενέργειας σε κατάσταση ανάγκης. Όταν όμως τηρούμε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής με συχνά και μικρά γεύματα, τότε ο οργανισμός “γνωρίζει” ότι θα έχει σταθερή παροχή ενέργειας κι έτσι αυξάνει το βασικό του μεταβολισμό “καίγοντας” θερμίδες. Αντίστροφο αποτέλεσμα θα έχει η κατανάλωση τροφής σε πιο σύντομο διάστημα από τις 2,5- 3 ώρες και ονομάζεται “τσιμπολόγημα”
3. Το πολύ φαγητό…
Είναι πολύ κατανοητό καθότι η υψηλή κατανάλωση τροφίμων, δηλαδή θερμίδων, έχει ως επακόλουθο το θετικό ενεργειακό ισοζύγιο. Οι προσλαμβανόμενες θερμίδες είναι δηλαδή πολύ περισσότερες από αυτές που ο οργανισμός μας έχει πραγματικά ανάγκη. Έτσι, αυξάνεται το σωματικό βάρος και φυσικά τα αποθέματα λίπους. Καλό θα είναι να μειώσουμε τις θερμίδες που παίρνουμε για να πετύχουμε το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους.

4. Το… “καθισιό”…
Οι ενεργειακές μας ανάγκες είναι το άθροισμα του βασικού μας μεταβολισμού με τη Φυσική μας Δραστηριότητα. Με το να ασκούμαστε συχνά, έστω και για 30 λεπτά την ημέρα συστηματικά, αυξάνουμε τις θερμίδες που μπορούμε να καταναλώνουμε, είτε για να χάσουμε βάρος, είτε για να μην πάρουμε βάρος. Το αντίθετο, θα περιορίσει πολύ τις θερμίδες που θα πάρουμε καθημερινά για να έχουμε απώλεια, ή θα παχύνουμε… Άρα λοιπόν, υιοθετώντας έναν καθιστικό τρόπο ζωής τείνουμε να έχουμε αυξημένο σωματικό βάρος. Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα είναι συνδεδεμένη επίσης με πλήθος νοσημάτων όπως της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών, του Σακχαρώδη Διαβήτη, του Μεταβολικού Συνδρόμου και άλλων.
5. Τρόφιμα και πείνα…
Δεν αγοράζουμε ποτέ τρόφιμα πεινασμένοι! Όταν καταφεύγουμε στην αναζήτηση τροφής με το αίσθημα της πείνας παρόν, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταναλώσουμε πολύ ανθυγιεινά τρόφιμα! Οι επιλογές που θα κάνουμε τις περισσότερες φορές θα είναι: τροφές με πολλούς υδατάνθρακες, τροφές με πολύ λίπος, τροφές με πολύ ζάχαρη και επεξεργασμένα τρόφιμα. Είναι καλό να σχεδιάζουμε τα γεύματά μας ώστε όταν θα πεινάσουμε να γνωρίζουμε τι θα φάμε εκ των προτέρων.
6. Ο Λύκος και τα Πρόβατα…
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο το κρυφτό που παίζουμε στην κουζίνα μας ή στο ψυγείο. Όση αυτοσυγκράτηση και να έχουμε, αν έχουμε ανθυγιεινά τρόφιμα στη διάθεσή μας, είναι πολύ πιθανό να τα καταναλώσουμε. “Κρύβω σοκολάτες στο σπίτι για τα παιδιά”, “έχω πάντα ένα κουτί μπισκότα ή πτι-φουρ στο πίσω ντουλάπι για τους επισκέπτες” είναι δικαιολογίες που συχνά ακούμε για να κρατάμε στο σπίτι παχυντικά τρόφιμα. Ποιος και τι μας εγγυάται ότι δεν θα παραστρατήσουμε; Για να έχει επιτυχία μια προσπάθεια απώλειας βάρους συστήνεται να αποφεύγεται η… “επαφή” με παράγοντες που σαμποτάρουν την προσπάθειά μας. Στους μεν επισκέπτες μπορούμε να προσφέρουμε με τον καφέ ή το ποτό τους μια ωραία και πολύχρωμη φρουτοσαλάτα και στα μεν παιδιά πλούσια διατροφικά επιλογές χωρίς κενές θερμίδες…!

7. “Κακές” Παρέες…
Έχει φανεί, ότι οι άνθρωποι τείνουμε να υιοθετούμε συμπεριφορές και συνήθειες από ανθρώπους του περιβάλλοντός μας. Αυτό συμβαίνει καθότι ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό. Στην προσπάθειά μας λοιπόν να πετύχουμε την ένταξή μας σε κάποιο κοινωνικό σύνολο ή ομάδα, υποσυνείδητα ή και ενσυνείδητα υιοθετούμε κάποια χαρακτηριστικά. Έτσι λοιπόν, αν η οικογένειά μας ή κάποιοι φίλοι μας έχουν την τάση προς την παχυσαρκία είναι πολύ πιθανό να μας παρασύρουν κι εμάς. Είτε με κάποιο full fat γεύμα, είτε με πολύ συχνές επισκέψεις σε εστιατόρια και ζαχαροπλαστεία, είτε στην καθιστική ζωή… Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους παραθέσουμε τα θετικά που προσφέρει στην υγεία μια πιο σωστή προσέγγιση στη διατροφή και την άσκηση, ή να τους δώσουμε το καλό παράδειγμα για να θέλουν πλέον να μοιάσουν αυτοί σε εσάς! Φυσικά υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην τα καταφέρουμε. Έχοντας όμως στο μυαλό μας ότι κάθε άνθρωπος κάνει τις επιλογές του, μπορούμε να επιλέξουμε, συνειδητά πλέον, να είμαστε “διαφορετικοί”!

8. Γονιδιακός Παράγοντας…
Ακόμα και να πιστεύουμε ότι ισχύει κάτι τέτοιο, να ξέρετε ότι δεν είστε αβοήθητοι και δείτε γιατί με το εξής παράδειγμα: Σκεφτείτε ότι αν έχετε γονιδιακή προδιάθεση για παραπανίσια κιλά, είστε ένα ασφαλισμένο γεμάτο περίστροφο. Με τον καθιστικό τρόπο ζωής, απασφαλίζεται το όπλο. Με την κακή διατροφή, τραβάτε τη σκανδάλη…!

9. Νυχτερινές Επιδρομές…
Δεν χρειάζεται να είστε υπερβολικοί. Όταν αποκλείουμε πολλές ομάδες τροφίμων που θεωρούμε ότι μας παχαίνουν, υπάρχει περίπτωση να τις αναζητήσουμε το βράδυ (κυρίως) που “πέφτουν” οι άμυνές μας. Συμβαίνει ακόμα σε πολλούς, να ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας για να φάνε. Ακόμη και δίαιτα με την αυστηρή έννοια του όρου να κάνουμε μπορούμε που και που να καταναλώνουμε τρόφιμα που θεωρούνται “κακά” με μέτρο. Αν βλέπουμε κάποιον ειδικό θα μας υποδείξει αυτός πότε και τι μπορούμε να καταναλώσουμε αν κάτι μας έχει λείψει. Μην ξεχνάτε επίσης ότι μπορούμε να βρούμε νόστιμες και θρεπτικές λύσεις στο πρόβλημα του γλυκού για παράδειγμα. Αρκεί να έχουμε φαντασία και όρεξη για προσπάθεια!

10. Με κάλεσαν σε τραπέζι…
Η κοινωνικότητα πρέπει να ενθαρρύνεται. Είναι πολύ λογικό να βρεθείτε αντιμέτωποι με πολύ ελκυστικά τρόφιμα σε κάποια δεξίωση, σε ένα γάμο, σε κάποια γιορτή ή σε κάποια κοινωνική συναναστροφή. Όταν αντικρύζουμε όμως ένα πολύ ελκυστικό φαγητό να θυμάστε πως αυτή δεν θα είναι η τελευταία ευκαιρία σας να έχετε αυτό το φαγητό. Ικανοποιήστε τον εαυτό σας με ένα μικρό μέρος από αυτό! Επίσης δε χρειάζεται να αδειάσετε όλο το πιάτο που σας πρόσφερε η οικοδέσποινα για να την πείσετε ότι όλα ήταν πεντανόστιμα! Σκεφτείτε μετά ότι λογικά θα έχει και γλυκό….

Με εκτίμηση.

Καραμπόλας Στυλιανός  -Γεώργιος.

Διαιτολόγος -Διατροφολόγος.